Ryc. 8 KrzywoszewskiDziałacz społeczno-kulturalny, poeta, prozaik, kompozytor. Pracował na różnych stanowiskach w piskich placówkach kultury. Zapamiętany został przede wszystkim jako długoletni instruktor i działacz harcerski na Warmii i Mazurach.

Jerzy Tadeusz Krzywoszewski urodził się 21 maja 1917 r. w Karolewie (pow. kutnowski, gmina Bedlno), w rodzinie o korzeniach szlacheckich (herbu Ossorya). Pięć lat wcześniej urodził się brat, Ryszard Władysław Jan. Protoplastą rodu był Dominik Krzywoszewski, czyli pradziadek Jerzego. Majątkiem rodowym stał się Drwalew k. Grójca. W latach 30. XIX wieku Dominik wybudował w tej miejscowości pałac w stylu klasycystycznym, będący bardzo typową dla Mazowsza piętrową wiejską rezydencją szlachecką. Za twórcę projektu pałacu uważany jest Fryderyk Albert Lassel.

Po II wojnie światowej stał się własnością Zakładów Przemysłu Bioweterynaryjnego. Obecnie jest w rękach prywatnego inwestora z przeznaczeniem na obiekt reprezentacyjno-hotelowy. W kryptach miejscowego kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła spoczywają przodkowie rodu. Członkom rodziny Krzywoszewskich poświęcone zostały też tablice epitafijne. Z kolei rodzice Jerzego, Zdzisław i Janina [Joanna] Krzywoszewscy, byli właścicielami majątku w Karolewie specjalizującego się w hodowli zarodowej trzody chlewnej, czystej krwi wielkiej białej rasy angielskiej.

Jego chrzestnym był stryj Stefan Krzywoszewski (1866-1950), znany prozaik, dziennikarz i dramaturg.

Ryc. 1. Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Drwalewie k. Grójca, w kryptach którego spoczywają przodkowie rodu Krzywoszewskich (fot. R.W. Pawlicki, 2020).
Ryc. 2. Marmurowa tablica na wejściem do kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Drwalewie k. Grójca (fot. R.W. Pawlicki, 2020).
Ryc. 3. W kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Drwalewie k. Grójca członkom rodziny Krzywoszewskich poświęcone zostały tablice epitafijne: Bolesławowi Krzywoszewskiemu (1830-1895), Zofii Kazimierze z Krzywoszewskich Horodyńskiej (zm. 1867), Tadeuszowi Krzywoszewskiemu (zm. 1859), Dominikowi Krzywoszewskiemu (zm. 1851), Magdalenie Krzywoszewskiej (zm. 1851), Magdalenie z Kohlerów Krzywoszewskiej (zm. 1862), Ludwice Krzywoszewskiej (1827-1849), Kazimierzowi Krzywoszewskiemu (1818-1836) (fot. R.W. Pawlicki, 2020).
Ryc. 4. W kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Drwalewie k. Grójca członkom rodziny Krzywoszewskich poświęcone zostały tablice epitafijne: Bolesławowi Krzywoszewskiemu (1830-1895), Zofii Kazimierze z Krzywoszewskich Horodyńskiej (zm. 1867), Tadeuszowi Krzywoszewskiemu (zm. 1859), Dominikowi Krzywoszewskiemu (zm. 1851), Magdalenie Krzywoszewskiej (zm. 1851), Magdalenie z Kohlerów Krzywoszewskiej (zm. 1862), Ludwice Krzywoszewskiej (1827-1849), Kazimierzowi Krzywoszewskiemu (1818-1836) (fot. R.W. Pawlicki, 2020).
Ryc. 5. Pałac w stylu klasycystycznym w Drwalewie k. Grójca wybudowany przez Dominika Krzywoszewskiego w latach 30. XIX wieku (fot. R.W. Pawlicki, 2020).
Ryc. 6. Pałac w stylu klasycystycznym w Drwalewie k. Grójca wybudowany przez Dominika Krzywoszewskiego w latach 30. XIX wieku (fot. R.W. Pawlicki, 2020).
Ryc. 7. Reklama chlewni zarodowej w majątku Karolew (pow. kutnowski) stanowiącej własność Zdzisława Krzywoszewskiego. Źródło: „Tygodnik Rolniczy”, 1928, nr 35-36, s. 375.
Ryc. 8. Druh Jerzy Tadeusz Krzywoszewski, lata 50. XX wieku (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 9. Druh Jerzy Tadeusz Krzywoszewski z żoną Marią, nazywaną przez harcerzy pieszczotliwie „ciocią druhną”, podczas akcji „Kormoran” nad Jeziorem Nidzkim w 1959 r. (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 10. Druh Jerzy Tadeusz Krzywoszewski, przełom lat 50/60 XX wieku (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 11. Jerzy Tadeusz Krzywoszewski był jednym z inicjatorów założenia 17 grudnia 1966 r. Towarzystwa Miłośników Ziemi Piskiej (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 12. Jerzy Tadeusz Krzywoszewski był jednym z inicjatorów założenia 17 grudnia 1966 r. Towarzystwa Miłośników Ziemi Piskiej, moment podpisania deklaracji założycielskiej (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 13. Jerzy Tadeusz Krzywoszewski, lata 70. XX wieku (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 14. Jerzy Tadeusz Krzywoszewski podczas „Wierszowiska” zorganizowanego przez Piski Dom Kultury w 1997 r. (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 15. Spotkanie w gronie przyjaciół podczas benefisu zorganizowanego 14 grudnia 2003 r. w Piskim Domu Kultury. Od lewej: Stanisław Łubkowski, prof. Bohdan Głuszczak z Olsztyna, Jerzy Tadeusz Krzywoszewski, Hanna Maria Zawalich, Janusz Laddy z Olsztyna (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 16. Spotkanie w gronie przyjaciół podczas benefisu zorganizowanego 14 grudnia 2003 r. w Piskim Domu Kultury (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).
Ryc. 17. Jerzy Tadeusz Krzywoszewski z wnuczką Grażyną i prawnuczką Moniką podczas benefisu zorganizowanego 14 grudnia 2003 r. w Piskim Domu Kultury (fot. archiw. ze zbioru G. Cwalińskiej).

Debiutował w wieku 15 lat na łamach tygodnika „Kino” wierszem „Poszła Marysia na brzeg strumienia”. Wydał tomik poezji i piosenek harcerskich „Poczta serdeczna” (2004). Jego wiersze publikowały: „Twórczość Robotnicza” (1982), „Gazeta Olsztyńska”, „Echa Piskie” (1991), „Znad Pisy” (1996), zaś piosenki ukazały się w śpiewnikach „Wyśpiewajmy naszą młodość” (1978) i „Nasze piosenki” (1983). Spisał też wspomnienia: „Mój harcerski życiorys” i „Jak ptak przelotny”.

Znaczną część życia poświęcił pracy z młodzieżą, krzewieniu kultury i uczeniu miłości do piękna ziemi mazurskiej, która stała się jego drugą małą ojczyzną. Będąc emerytem dalej czynnie uczestniczył w życiu kulturalnym miasta, m.in. reżyserując przedstawienia teatralne i grając w nich główne role. Przez wielu piszan zapamiętany został z zajęć w przedszkolu jako „Pana od rytmiki”.

Za wieloletni wkład pracy w działalność ZHP na Warmii i Mazurach i działalność kulturalną na rzecz lokalnego środowiska J.T. Krzywoszewski wyróżniony został szeregiem odznaczeń państwowych i wyróżnień, m.in.:

  • Zasłużony Działacz Kultury (1968)
  • Złota odznaka honorowa „Zasłużonym dla Warmii i Mazur” (1969)
  • Złoty Krzyż Zasługi dla ZHP (1979)
  • Złoty Krzyż Zasługi (1981)
  • Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1982)
  • Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1983)
  • Honorowy Tytuł „Instruktor-Senior ZHP” (1983)
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
  • Srebrna odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” (1986)
  • Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Suwalskiego” (1988)
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989).

Od 1958 r. był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Oprócz Krzyża Armii Krajowej (1998) otrzymał też odznaczenia przyznane przez Federację Kombatantów (FMAC) z siedzibą w Paryżu i Rządu Emigracyjnego RP w Londynie:

  • Medaile D’Europe (Paryż 1971)
  • La Croix de Partisan 1939-1945 (Paryż 1971)
  • Krzyż „Za wolność i niepodległość” z Mieczami (Londyn 1990).

Pośmiertnie przyznano mu Medal Komisji Edukacji Narodowej (2010). Na mocy uchwały Rady Miejskiej w Piszu otrzymał 14 grudnia 2003 r. tytuł „Zasłużony dla Miasta Pisz”, podczas benefisu zorganizowanego w Piskim Domu Kultury.

Zmarł 26 września 2010 r. w Olecku, w wieku 93 lat. Pochowany został na cmentarzu komunalnym w Piszu.

Osobę Jerzego Tadeusza Krzywoszewskiego upamiętniono 21 maja 2013 r. odsłaniając na ścianie domu kultury tablicę pamiątkową z płaskorzeźbą przedstawiającą jego wizerunek i napisem „Amfiteatr im. Jerzego Krzywoszewskiego” zaprojektowaną przez Piotra Bogdaszewskiego z Rucianego-Nidy. Tego samego dnia w jednym z pomieszczeń PDK otwarto Izbę Pamięci, w której zgromadzono pamiątki i rzeczy osobiste związane z J.T. Krzywoszewskim. Już niedługo (prawdopodobnie w maju 2021 r.) J.T. Krzywoszewski stanie się oficjalnie patronem auli Muzeum Ziemi Piskiej, która powstaje w pomieszczeniach ratusza pozyskanych po Urzędzie Stanu Cywilnego.

Osoby zainteresowane szczegółową biografią druha J.T. Krzywoszewskiego odsyłam do mojej publikacji: R.W. Pawlicki, Jerzy Tadeusz Krzywoszewski (1917-2010), „Rocznik Mazurski”, 2020, t. XXIV, s. 203-212.

Ryszard Wojciech Pawlicki

Kontakt

Ryszard Wojciech Pawlicki

e-mail:

ryszard.w.pawlicki@neostrada.pl

galindia@poczta.fm

 

Wizyt:

Dziś 131

Wczoraj 191

Tydzień 569

Miesiąc 3586

Ogółem 209852

Kubik-Rubik Joomla! Extensions